2. ОКУП ТҮШҮНҮҮ
а) Диалогду окугула
Атай шаарда турат. Каникул сайын айылга чоң ата, чоң энесинин тиричилигине жардам берип кетет. Ал быйылкы жайкы каникулда да айылга келди.
- Чоң ата, мен бул каникулда кандай жумуштарды жасайм.
- Биз бул жайда чөп чабабыз, бакчаны сугарабыз.
- Чоң ата, анда бул каникулда жумуштар аз турбайбы?
- Жок, атаң келсе талаадагы эгинди да сугарышканга жардам бересиң.
- Чоң ата, Асан байкем жардам берет да.
- Жок балам, быйыл Асан байкең айылга келе албайт, себеби ал чет өлкөгө кетет экен.
- Макул анда мен жардам берем.
- Атай, сен бир аз досторуң менен ойноп ал, андан кийин жумуштарды баштайбыз.
- Макул, чоң ата.
б) Диалог текстти боюнча суроолорго жооп бергиле
1. Атай кайда жашайт?
![](/assets//testing/img/true.png)
![](/assets//testing/img/false.png)
2. Атай каникулда кайда келди?
![](/assets//testing/img/true.png)
![](/assets//testing/img/false.png)
3. Каникулда Атай эмне кылат?
![](/assets//testing/img/true.png)
![](/assets//testing/img/false.png)
4. Асан каникулда кайда кетет?
![](/assets//testing/img/true.png)
![](/assets//testing/img/false.png)
5. Чоң ата эмне кылат?
![](/assets//testing/img/true.png)
![](/assets//testing/img/false.png)
в) Атайдын чоң атасынын жомогун ролдоштуруп окуп, билип алгыла
Жомокко ат койгула
Бир күнү малдардын ортосунан талаш чыкты. Ар кимиси өзүнүн адамга керектүүлүгүн айтышты.
- Менсиз кыргыздын көрөр күнү жок. Мен араба ордуна тартамын. Менин жүнүм болбосо, кыргыз жылаңач калар эле, - деп, төө керектүүлүгүн сүйлөдү.
- Жок, сенден мен артыкмын. Мен адамдын канатымын. Мен кара жумушту баарынан артык кылам. Менин этим, сүтүм эң керектүү. Менин сүтүмдөн жасалган кымыз бардык ооруну айыктырат. Менсиз көрөр күнү жок, - деди жылкы.
- Менин этим, сүтүм болбосо кыргыз күн көрө албайт, - деди уй.
- Сүтүм менен этим мындай турсун, менин жүнүм болбосо, кыргыз үйсүз калат. Мен кыргызга мындай акчадаймын, - деди кой. Эчки да себебин айтты. Булар чатакташып, кожоюнуна барышты. Ким керектүү сага деп сурашты.
- Баарыңар керектүүсүңөр. Баарыңдын керегиң бар үчүн багып жатамын деп, таратып жиберди.
г) Сөздөрдү өздөштүрүп алгыла.
талаш – спор | |
керектүүлүк – надобность | |
көрөр күн – здесь: жизнь | |
баарынан артык – лучше всех | |
айыктырат – вылечит | |
майда акчадай – как мелочь | |
таратып жиберүү – отпустить всех |
д) Төмөнкү маалыматтар кайсы малга тиешелүү экенин белгилегиле
|
Колдонулуучу сөздөр: кой, мал ээси, уй, төө
![](/assets//testing/img/true.png)
![](/assets//testing/img/false.png)
е) Сүйлөмдү маанисине жараша бириктиргиле.
![](/assets//testing/img/false.png)
![](/assets//testing/img/true.png)
![](/assets//testing/img/false.png)