Кыргызча   Русский


3. Лексика-грамматикалык материалды өздөштүрүү


Багындыргыч байламталар багыныңкы татаал сүйлөмдөрдүн тутумундагы баш жана багыңкы сүйлөмдөрдү гана байланыштырат.

Багындыргыч байламталар мааниси жагынан үч топко бөлүнөт:

1. Себеп-натыйжалагыч – причинные: себеби, анткени, ошондуктан, ошол себептүү, ошонун натыйжасында.

  •                Самат аракетчил, ошодуктан ал сынакты жакшы тапшырды.

2. Шарттуу байламта – условные: эгер, эгерде.

  •                Алтынай билим албайт эле, эгерде Дүйшөн агай окууга жөнөтпөсө.

3. Салыштырма байламта – сравнительные: кандай, канча, канчалык.

  •                Сен канчалык жашы иштесең, ошончолук эмгегиңдин үзүрүн көрөсүң.


а) Сүйлөмдөрдү багындыргыч байламталар менен толуктагыла.

1. Тоолор мени абдан кызыктырат, Кыргызстанга келдим.

2. Кыргызстан – тоолуу өлкө, кен байлыктарга бай.

3. Сары-Челек абдан кооз көл, ал токойлор менен курчалган.

4. Быйыл да мен Соң-Көлдү көрбөйт элем, чоң атам келбесе.

Колдонулуучу сөздөр: 2-ошондуктан, анткени , эгер, ошондуктан




б) Экинчи жактагы баяндоочтуу сүйлөмдү тапкыла


1.


2.


3.


4.




в) Сөз тизмектери менен конструкция боюнча сүйлөм түзгүлө

1. , .

Колдонулуучу сөздөр: Кыргызстанда , бар , 21 шаар , 7 облус




2

.

Колдонулуучу сөздөр: Бишкек, деп, 1991-жылдан баштап, аталат, Фрунзе




3

.

Колдонулуучу сөздөр: республикада, киргизилген, валюта–сом, улуттук, 1993-жылы




г) Кашаадагы сөздөрдү бош орундарга туура жайгаштыргыла

1. Кыргыз Республикасы түндүк-чыгыш бөлүгүндө жайгашкан.

2. конститутция боюнча Кыргыз Республикасы эгемендүү, , мамлекет.

3. 1993-жылдын 10-майында республикада өзүнүн валютасы – сом киргизилген.

4. Кыргызстандын дарыялары көбүнчө Сыр-Дарыя кирип, сууга .

5. Кыргыз тоолорун Ала-Тоо .

Колдонулуучу сөздөр: бай , демократиялык , системасына , унитардык , улуттук , деп аташат , Жаңы , Борбордук Азиянын




д) Мааниси жагынан тууралап сүйлөм түзгүлө.