3. Лексика-грамматикалык материалды өздөштүрүү

Багындыргыч байламталар багыныңкы татаал сүйлөмдөрдүн тутумундагы баш жана багыңкы сүйлөмдөрдү гана байланыштырат.

Багындыргыч байламталар мааниси жагынан үч топко бөлүнөт:

1. Себеп-натыйжалагыч – причинные: себеби, анткени, ошондуктан, ошол себептүү, ошонун натыйжасында.

•                Самат аракетчил, ошодуктан ал сынакты жакшы тапшырды.

2. Шарттуу байламта – условные: эгер, эгерде.

•                Алтынай билим албайт эле, эгерде Дүйшөн агай окууга жөнөтпөсө.

3. Салыштырма байламта – сравнительные: кандай, канча, канчалык.

•                Сен канчалык жашы иштесең, ошончолук эмгегиңдин үзүрүн көрөсүң.

а) Сүйлөмдөрдү багындыргыч байламталар менен толуктагыла.

1. Тоолор мени абдан кызыктырат, _____анткени ошондуктан2-ошондуктанэгер Кыргызстанга келдим.

2. Кыргызстан – тоолуу өлкө, _____анткени ошондуктан2-ошондуктанэгер кен байлыктарга бай.

3. Сары-Челек абдан кооз көл, _____анткени ошондуктан2-ошондуктанэгер ал токойлор менен курчалган.

4. Быйыл да мен Соң-Көлдү көрбөйт элем, _____анткени ошондуктан2-ошондуктанэгер чоң атам келбесе.

Колдонулуучу сөздөр: анткени , ошондуктан, 2-ошондуктан, эгер

б) Экинчи жактагы баяндоочтуу сүйлөмдү тапкыла

1.

2.

3.

4.

в) Сөз тизмектери менен конструкция боюнча сүйлөм түзгүлө

1. _____7 облус Кыргызстанда 21 шаар бар _____7 облус Кыргызстанда 21 шаар бар ,_____7 облус Кыргызстанда 21 шаар бар _____7 облус Кыргызстанда 21 шаар бар .

Колдонулуучу сөздөр: 7 облус , Кыргызстанда , 21 шаар , бар

2

_____аталат1991-жылдан баштапФрунзедепБишкек _____аталат1991-жылдан баштапФрунзедепБишкек _____аталат1991-жылдан баштапФрунзедепБишкек _____аталат1991-жылдан баштапФрунзедепБишкек _____аталат1991-жылдан баштапФрунзедепБишкек.

Колдонулуучу сөздөр: аталат, 1991-жылдан баштап, Фрунзе, деп, Бишкек

3

_____киргизилгенвалюта–сомулуттукреспубликада1993-жылы _____киргизилгенвалюта–сомулуттукреспубликада1993-жылы _____киргизилгенвалюта–сомулуттукреспубликада1993-жылы _____киргизилгенвалюта–сомулуттукреспубликада1993-жылы _____киргизилгенвалюта–сомулуттукреспубликада1993-жылы.

Колдонулуучу сөздөр: киргизилген, валюта–сом, улуттук, республикада, 1993-жылы

г) Кашаадагы сөздөрдү бош орундарга туура жайгаштыргыла

1. Кыргыз Республикасы _____деп аташат системасына Борбордук Азиянын унитардык бай Жаңы демократиялык улуттук түндүк-чыгыш бөлүгүндө жайгашкан.

2. _____деп аташат системасына Борбордук Азиянын унитардык бай Жаңы демократиялык улуттук конститутция боюнча Кыргыз Республикасы эгемендүү, _____деп аташат системасына Борбордук Азиянын унитардык бай Жаңы демократиялык улуттук , _____деп аташат системасына Борбордук Азиянын унитардык бай Жаңы демократиялык улуттук мамлекет.

3. 1993-жылдын 10-майында республикада өзүнүн _____деп аташат системасына Борбордук Азиянын унитардык бай Жаңы демократиялык улуттук валютасы – сом киргизилген.

4. Кыргызстандын дарыялары көбүнчө Сыр-Дарыя _____деп аташат системасына Борбордук Азиянын унитардык бай Жаңы демократиялык улуттук кирип, сууга _____деп аташат системасына Борбордук Азиянын унитардык бай Жаңы демократиялык улуттук .

5. Кыргыз тоолорун Ала-Тоо _____деп аташат системасына Борбордук Азиянын унитардык бай Жаңы демократиялык улуттук .

Колдонулуучу сөздөр: деп аташат , системасына , Борбордук Азиянын , унитардык , бай , Жаңы , демократиялык , улуттук

д) Мааниси жагынан тууралап сүйлөм түзгүлө.