Кыргызча   Русский


1. Окуп түшүнүү


Майрамдар

 

а) Сөздөрдү эки тилде билип алгыла

соңку  – последний
айыл  – село
кезектешип  – по очереди
бээ  – кобыла
ууз  – молозиво
байлашкан  – откармливали
куйкалап – опаливали
белек – подарок
үлүш – земельный надел
үлүш майрамы – здесь: праздник в честь получения нового земельного надела на джайлоо

 

б) Текстти окугула, аңгемелеп бергиле

Үлүш майрамы

           Кыргыз элинин көп майрамдары, каада-салттары кийинки мезгилдерде эл арасында унутулуп бара жатат. Алардын бири – үлүш майрамы. Илгери кыргыз элинин ар бир айылы жайлоого көчүп барганда бээ байлашкан. Алар ууз-кымызды ачытып, кой союшуп, аны куйкалап, ошол жердеги ар бир түтүндү чакырып кымыз беришкен.

        Ар бир үй-бүлө кезектешип бири-бирин мейманга чакырышкан. Ошентип, жайлоо майрамы бир күн эмес көпкө созулган жана дагы майрамга ылайыктуу ырларды ырдашып, оюн-зоокторду уюштурушкан.

        Үлүш-үлүшкө бөлүнүшүп, ушул майрамды өткөрүшкөн. Ар бири куру келбестен, майрамды өткөрүп жаткан адамга өзү каалагандай кыргыздын улуттук белектерин ала келишкен.
 



в) Тексттеги сүйлөмдөрдү толуктагыла

       Кыргыз элинин көп майрамдары, каада-салттары кийинки мезгилдерде эл арасында . Алардын бири үлүш майрамы. Илгери кыргыз элинин ар бир айылы жайлоого көчүп барганда . Алар ууз-кымызды ачытып, кой союшуп, аны куйкалап, ошол жердеги ар бир түтүндү чакырып .
       Ар бир үй-бүлө кезектешипбири-бирин мейманга . Ошентип, жайлоо майрамы бир күн эмес көпкө созулган жана дагы майрамга ылайыктуу ырларды ырдашып, .
        Үлүш-үлүшкө бөлүнүшүп ушул . Ар бири куру келбестен майрамды өткөрүп жаткан адамга өзү каалагандай кыргыздын улуттук .

Колдонулуучу сөздөр: кымыз беришкен, унутулуп бара жатат, майрамды өткөрүшкөн, оюн-зоокторду уюштурушкан, белектерин ала келишкен, чакырышкан, бээ байлашкан







г) Тексттеги белгиленген сөздөрдүн туура котормосун тапкыла

             Многие кыргызские (каада-салт), праздники забываются молодым поколением. Одним из таких праздников является (үлүш майрамы). Издавна кыргызский народ при (көчүп барганда) целыми айылами на пастбище откармливали кобылу. Из молозиво готовят кымыз, режут и готовят барана. И приглашают всех соседей и угощают.

           Каждая семья приглашала (кезеги менен). Итак, праздники джайлоо продолжались ни день, а несколько дней. Также они пели песни, устраивали игры – соответственно празднику. Разделившись на группы, они (өткөрүшкөн) праздник. К виновнику торжества не приходили с пустыми руками, а с национальным подарком.

 

Керектүү сөздөр: традиции, обычаи, праздник земельной доли на джайлоо, по очереди, проводили, перекочевке.



д) Текст боюнча суроолорго жооп бергиле


1. Кыргыз элинин унутулган майрамы кайсы?


2. Үлүш майрамын качан өткөрүшкөн?


3. Үлүш майрамын кайда өткөрүшкөн?


4. Майрамда эмнелерди уюштурушкан?