Кыргызча   Русский


5. ТЕКСТ " УЛАН ЖАНА САНТАШ "


а) «Улан жана Санташ» шамалдары жѳнүндѳ угуп, аңгемелеп бергиле.

      Илгери- илгери кѳлдүн ордунда чоң шаар болгон экен. Ушул жерде ай десе айдай, күн десе күндѳй сулуу, акылдуу кыз жашаптыр.

     Бул кызды Улан жана Санташ деген эки жигит жактырып калат. Экѳѳ жекеме - жеке чыгып согушат. Урушта экѳѳ тең ѳлѳт. «Эки жигиттин убалына калдым» - деп сулуу кыз күндүр-түндүр ыйлай бериптир. Ошондо кыздын кѳз жашынан Ысык-Кѳл жаралыптыр. Ал эми Улан менен Санташ шамалга айланып, ушул күнгѳ чейин жоолашып жүрүшѳт экен. Кѳлдүн суусу болсо, кыздын кѳз жашындай мѳлтүр тунук жана туздуу болуп калыптыр деп айтышат чоң ата, чоң энелерибиз.

    Чынында кѳлдѳ Улан жана Санташ деген шамал бар. Кѳлдүн батыш тарабынан (Балыкчы жактан) соккон шамалды – Улан, ал эми чыгышынан (Каркыра жайлоосу жагынан) соккон шамалды Санташ шамалы дешет. Бул эки шамалдын багыты бири-бирине карама-каршы келип, жоолашып жаткандай кѳрүнѳт.


 

б) Силер билесиңерби?....

    Илгери биздин ата-бабаларыбыз Ысык-Кѳлдү ыйык тутуп, ага түшкѳн эмес. Ага колдорунун учун гана жууп, жүздѳрүн чайкап, тилектерин айтышкан.



в) Сөз тизмектери менен конструкция боюнча сүйлөм түзгүлө

1.
.

Колдонулуучу сөздөр: кѳлдүн, болгон, чоң, экен, шаар, Илгери-илгери, ордунда




2.

, ,

Колдонулуучу сөздөр: ай десе, жерде, күн десе, кыз , сулуу, айдай, акылдуу, күндѳй, ушул, жашаптыр.




3.

.

Колдонулуучу сөздөр: жактырып, жигит, кызды, жана , калат, Санташ, бул, Улан, деген, эки




4.

Колдонулуучу сөздөр: экѳѳ , ѳлѳт. , урушта , тең




5.

Колдонулуучу сөздөр: кѳз, жаралыптыр., Ысык-Кѳл, жашынан, сулуу, кыздын




6.

Колдонулуучу сөздөр: Улан, менен , Санташ, калыптыр., шамалга , айланып




7.

?

Колдонулуучу сөздөр: шамалдары , Улан, беле, жѳнүндѳ, Санташ, менен, мурда, уктуңар