4. УГУП ТҮШҮНҮҮ
Түшүм майрамындагы ырым-жырымдар жана баталар
Үрѳн себилгенде берилген бата
Эгин бышканда берилген бата
Эгин оргондо берилген бата
«Оп, майда» ырын ырдоо
а) Үрѳн сепкендеги бата:
Мына септим уучтап,
Жылуу жерден конуштап.
Суу агызып арыкка,
Токчулукту келтирип,
Ушул дүйнѳ жарыкка.
б) Эгин бышкандагы бата:
Баба дыйкан-атабыз,
Пайдаңды кѳрүп жатабыз.
Берекке бер эгинге,
Белсенип кызмат, биз кылсак
Эмгек кетпес тегинге.
в) Эгин оргондогу бата:
Бол, жигиттер, болгула,
Ор, жигиттер, оргула,
Чал орогум чалгының,
Арпа, буудай таштабай,
Боого байлап салгының.
г) Эгинди кырманда бастыртып жаткан мезгилде «Оп, майда» ырын ырдашкан.
Майда, майда, мапмайда,
Майдалансын атты айда.
Орой-орой басканың,
Ороо толсун, оп майда,
Кырча-кырча басканың,
Кырман толсун, оп майда.
Бекер жүрсѳң жан багып,
Таба албайсың эч пайда.
Майда, майда, мапмайда,
Орой-орой, оп майда.
Кырмандын ортосунда чоң жыгач мамы орнотулуп, ага ѳгүздү же уйларды катарга тизип байлаган. Айдаган убакта байланган жип айланып турган. Дал ошол жип байланып турган жыгач мамы «оп» деп аталган.